Het ABC van ESG

ESG staat voor Environmental, Social en Governance. Milieu, maatschappij en deugdelijk bestuur dus. ESG is vandaag de norm voor duurzaam beleggen.

Om te beoordelen of een belegging duurzaam is, wordt een bedrijf of overheid op deze 3 criteria doorgelicht. Het resultaat is dan een ESG-score of rating.

Een bedrijf dat zich ‘goed gedraagt’ krijgt een hoge rating. Een bedrijf dat zich bijvoorbeeld inlaat met omkoping, kinderarbeid en rivieren vervuilt krijgt een lage score. Op die manier kunnen beleggers inschatten hoeverre een belegging duurzaam is. 

Environmental

Milieu is het eerste ESG-criterium. Welke inspanningen levert het bedrijf of de overheid om de uitstoot van broeikasgassen te beperken? Hoe zuinig wordt er omgesprongen met grondstoffen en water? In welke mate wordt er hernieuwbare energie gebruikt? Hoe duurzaam zijn de bedrijfs- of overheidsgebouwen? Wat met het voertuigenpark? Enzovoort.

Fondsen

De jongste jaren zijn er heel wat ESG-beleggingsfondsen bijgekomen. Een ESG-fonds is een mandje met aandelen en/of obligaties die aan bepaalde ESG-criteria voldoen. Sommige ESG-fondsen richten zich specifiek op bepaalde thema’s (duurzame mobiliteit, duurzame energie, gendergelijkheid …), andere op specifieke regio’s of trends.

Duurzaam beleggen via een ESG-fonds is een makkelijke oplossing:

• U hoeft zelf geen selectie te maken van individuele aandelen en obligaties.
• Een fonds kan in tientallen tot zelfs duizenden bedrijven beleggen, zodat de risico’s gespreid zijn.
• Een beheerder waakt over de performantie van het fonds en het ESG-beleid. U heeft dus zelf nauwelijks huiswerk te doen.

Governance

Goed of deugdelijk bestuur is ook een volwaardig criterium, al is dit een stuk moeilijker meetbaar dan milieufactoren. Welk lobbybeleid wordt er gehanteerd? Hoe transparant is de boekhouding? Welke maatregelen zijn er om corruptie tegen te gaan? Hoe groot is de loonkloof tussen management en medewerkers?

Integratie

Als we het over duurzaam beleggen hebben, denken we vaak in eerste instantie aan ‘groen’ beleggen. Dat is makkelijk verklaarbaar: het klimaat is nu eenmaal een heet hangijzer. En zaken als CO2-uitstoot, afval, waterverbruik, grondstofverbruik, energie … laten zich nu eenmaal makkelijk in cijfers vatten.

Toch speelt niet alleen de ‘E’ van ESG een rol, maar evenzeer de ‘S’ en de ‘G’. Een bedrijf dat netjes afval recycleert, verpakking tot een minimum beperkt en de bedrijfsgebouwen vol zonnepanelen legt: dat is natuurlijk mooi. Maar als datzelfde bedrijf ambtenaren omkoopt of werknemers in onveilige omstandigheden laat werken, is er van duurzaamheid geen sprake meer. Daarom spreken we over ESG-integratie: alle 3 criteria zijn belangrijk.

Labels

Voor beleggers is het niet altijd duidelijk wat duurzaam of ESG nu precies inhoudt. Daarom zijn er de jongste jaren verschillende duurzaamheidslabels in het leven geroepen. Deze labels kunnen een extra garantie voor beleggers zijn die twijfelen wat er exact onder de motorkap van hun ESG-belegging zit. Het landschap aan labels is (voorlopig) nog versplinterd. Zo is er ook een Belgisch label voor duurzame beleggingen.

Obligaties

Hoewel de obligatiemarkt vele malen groter is dan de aandelenmarkt, zijn het nog vooral aandelen waarop ESG-criteria worden toegepast. Een van de verklaringen is dat overheden een heel belangrijke uitgever zijn van obligaties. Maar zij geven traditioneel veel minder data over duurzaamheid vrij dan bedrijven.

Rating

Een ESG-rating gebeurt door (onafhankelijke) ratingagentschappen zoals Sustainalytics en MSCI. Maar ook banken en vermogensbeheerder geven vaak ESG-ratings op obligaties en aandelen. Die ratings zijn niet allemaal gelijk: bedrijf A kan van ratingbureau X een score van 87 krijgen, terwijl het van ratingbureau Y een score van 79 krijgt. Dat komt omdat elk ratingagentschap zelf kan bepalen waar de lat wordt gelegd. Een universele standaard voor ESG-ratings is er dus (nog) niet. Al zijn er wel initiatieven in ontwikkeling om meer uniformiteit te krijgen.

Rendement

Bij heel wat beleggers leeft de overtuiging dat duurzame beleggingen minder renderen. De cijfers tonen echter aan dat deze veronderstelling ongegrond is. Nagenoeg alle studies - en dat zijn er ondertussen honderden - wijzen uit dat duurzaam beleggen op lange termijn net zo rendabel kan zijn.

Risico

Over het algemeen kunt u stellen dat bedrijven met een lage ESG-score risicovoller zijn als belegging. Dat komt omdat ze meer blootgesteld kunnen zijn aan bijvoorbeeld sociale onrust, imagoschade, fiscale boetes, enzovoort. Bedrijven met een hoge ESG-score kunnen dan weer bijvoorbeeld dankzij tevreden werknemers profiteren van een hogere productiviteit en trekken makkelijker toptalent aan. Het in acht nemen van ESG-criteria kan daarom nuttig zijn als u een beleggingsbeslissing maakt.

Social

Ook maatschappelijke factoren spelen een rol in het duurzaamheidsverhaal. Hoeveel jobs creëert het bedrijf voor de lokale mensen? Hoeveel geld gaat er naar de lokale economie en lokale toeleveranciers? Hoe is de verhouding tussen mannen en vrouwen en tussen oudere en jongere werknemers? Zit het aantal arbeidsongevallen in stijgende of dalende lijn? Hoeveel stagiairs kunnen er jaarlijks werkervaring opdoen in het bedrijf? Hoe verhoogt het bedrijf onze levenskwaliteit door bijv. gezondere voeding of veiligere producten te ontwikkelen? Welke inspanningen doet de onderneming op vlak van diversiteit en gelijke rechten? Hoe gaat het bedrijf om met onze privacy?

Volume

Steeds meer beleggers kijken vandaag verder dan alleen maar de cijfers en de winsten van hun beleggingen. Ook de andere meerwaarde die ondernemingen aan de samenleving en het milieu kunnen geven, telt mee. Dat verklaart waarom duurzaam beleggen steeds meer de norm wordt. Dat vertaalt zich ook in de volumes. Terwijl er in 2012 voor $ 13.600 miljard volgens duurzame criteria werd belegd, was dit volgens de recentste overzichtsstudie (begin 2018) al ruim $ 30.700 miljard