Onrust in het Midden-Oosten: risico’s en kansen in de energiesector

De geopolitieke spanningen in het Midden-Oosten doen de olieprijs weer vonken. Waar rook is, is er ook rendement?

De opflakkeringen in het Midden-Oosten onderstrepen opnieuw hoe kwetsbaar de wereldwijde energievoorziening is voor geopolitieke schokken. De aanvallen tussen Israël en Iran brachten de oliemarkten stevig in beroering: op 13 juni schoot de olieprijs op een bepaald moment zelfs 13% hoger.

Iran heeft de op drie na grootste oliereserves ter wereld. Het land pompt dagelijks ongeveer 3 miljoen vaten olie op (zo’n 4% van de globale productie). Daarnaast heeft Iran de op één na grootste gasreserves.

Het land is niet alleen een belangrijke producent, maar heeft ook mee controle over de Straat van Hormuz. Door dat smalle zeekanaal passeert ongeveer 20% van alle olie in de wereld. Iran dreigde al openlijk met een sluiting van Hormuz. Saudi-Arabië, Koeweit, Irak en Iran zijn allemaal aangewezen op die ene nauwe doorgang in de Perzische Golf om olie te verschepen.

Zowel Iran als Israël hebben elkaars strategische energie-infrastructuur al geviseerd, maar van grote verstoringen is voorlopig nog geen sprake (situatie 17 juni 2025). Mocht er meer olie-infrastructuur zwaar beschadigd raken of mocht er effectief een blokkade van Hormuz komen, dan kan de impact op de prijzen hoog zijn. Sommige analisten waarschuwen dat olie in dat geval richting 100–120^USD per vat kan schieten.

Risico’s en kansen op lange en korte termijn

Een hogere olieprijs werkt traditioneel als brandstof voor inflatie – denk aan duurdere benzine maar ook andere producten (van textiel en kunststoffen tot medicijnen en kauwgom). Blijft de olieprijs langere tijd hoger, dan zullen centrale banken, die de inflatie net onder controle leken te krijgen, mogelijk hun rentebeleid moeten herzien om een nieuwe energieschok te beteugelen.

Dat voedt dan weer de vrees voor stagflatie: stokkende economische groei gecombineerd met hoge prijzen. Hoewel zo’n scenario nog voorbarig is (situatie 17 juni 2025), blijft een domino-effect mogelijk bij verdere escalatie.

Tegelijk biedt de energiehausse ook potentieel voor beleggers. Olie- en gasaandelen profiteren doorgaans van stijgende prijzen. En als het conflict verder uitdiept kunnen LNG en hernieuwbare energie extra rugwind krijgen. Let wel: beleggingsproducten zijn onderhevig aan risico’s. Ze kunnen zowel omhoog als omlaag evolueren en de kans bestaat dat u het bedrag van uw belegging niet recupereert.

1. Olie

De onmiddellijke winnaars van een hogere olieprijs zijn de grote olieproducenten. Bedrijven als ExxonMobil, Chevron, Shell en TotalEnergies zien hun winstmarges stijgen naarmate de prijs per vat oploopt. Voor wie wil spreiden, zijn er verschillende trackers die een index van olie-aandelen volgen.

Speculatieve beleggers kunnen hefboomproducten overwegen, om te profiteren van korte prijspieken. Deze producten zijn heel risicovol en enkel geschikt voor ervaren beleggers of voor tactische posities op korte termijn.

Als u olie wil meepikken in uw portefeuille zonder alles op één paard in te zetten, kunt u een bredere grondstoffen tracker overwegen (waar olie een belangrijk gewicht in heeft, naast bijvoorbeeld metalen en landbouwproducten).

Let op: een belegging in olie kan uitzicht bieden op snelle winsten, maar ook op een abrupte terugval. Mocht de situatie de-escaleren dan kan de olieprijs net zo snel kelderen als deze steeg. Daarnaast kan een blijvende hoge olieprijs op middellange termijn de vraag drukken, wat later de winsten van oliebedrijven kan aantasten.

Als de geopolitieke spanningen aanhouden of escaleren tot een langdurig conflict, dan verandert het plaatje fundamenteel. Olie-importerende landen zullen hun afhankelijkheid willen verminderen, wat een boost kan geven aan binnenlandse exploratie, investeringen in strategische voorraden en een hernieuwde focus op energie-onafhankelijkheid.

2. Aardgas en LNG

Vloeibaar aardgas (LNG) speelt een steeds belangrijkere rol op de energiemarkt, vooral voor Europa. Sinds de oorlog in Oekraïne heeft Europa zijn gasimport uit Rusland afgebouwd ten voordele van LNG, vooral uit de VS en Qatar. Mocht de Straat van Hormuz effectief verstoord raken, dan komt ook een deel van die LNG-aanvoer in gevaar, en kunnen de prijzen op de LNG-markt opnieuw pieken – net zoals in 2022.

Beleggers met risico-appetijt kunnen hierop inspelen via LNG-producenten zoals Cheniere Energy, scheepvaartbedrijven die LNG vervoeren, of infrastructuurspelers die LNG-terminals bouwen en uitbaten. Europa zelf investeert in nieuwe LNG-terminals van Duitsland tot Griekenland, om de toevoer uit diverse regio’s te kunnen ontvangen.

Op lange termijn kent de LNG-markt sowieso al een sterke structurele groei door de wereldwijde energietransitie. Aardgas wordt vaak gezien als overgangsbrandstof: minder vervuilend dan steenkool en flexibel inzetbaar.

3. Hernieuwbare energie

Elke nieuwe energiecrisis legt de waarde van hernieuwbare energie bloot als strategische buffer. Wanneer olie en gas politieke wapens worden, krijgen zon, wind en andere groene bronnen extra aantrekkingskracht.

Alleen profiteren zonne- en windspelers op korte termijn wellicht niet meteen van het geweld in het Midden-Oosten. Integendeel: hun technologieën hebben niets te maken met olie of gas, en hun beurskoersen zijn de laatste jaren onder druk gekomen door hoge rentelasten, lange ontwikkelingscycli en dalende subsidies. Toch kan de hernieuwde focus op energiezekerheid en geopolitieke onafhankelijkheid op termijn hun verhaal versterken.

Hernieuwbare energie is vandaag volgens het Internationaal Energie Agentschap goedkoper om te produceren dan gas, steenkool en kernenergie - ook zonder gesubsidieerd te worden. Zelfs Saudi-Arabië - na de VS de grootste olieproducent - mikt erop om in 2030 de helft van zijn stroom uit zon en wind te halen. De installatiekosten blijven dalen en de technologie wordt efficiënter.

Hernieuwbare energie is het ultieme antwoord op energieafhankelijkheid. Een land dat zelf zonne- of windenergie opwekt, is minder kwetsbaar voor conflicten aan de andere kant van de wereld. Overheden kunnen naar aanleiding van dit conflict - zeker als het escaleert en de oliebevoorrading in gedrang komt - hun energiedoelstellingen versnellen.

Voor beleggers zijn er verschillende manieren om in deze trend te stappen: van Vestas (windturbines), First Solar (zonnepanelen) of Ørsted (offshore windparken), tot ETF’s die het bredere segment van cleantech of groene infrastructuur volgen. Let wel: de rit kan hobbelig zijn, zoals de voorbije jaren bleek.

4. Breder energie-ecosysteem

Tot slot zijn er ook minder voor de hand liggende manieren om te beleggen in energie. Denk aan uranium (dat een renaissance kent als CO₂-neutrale bron via kernenergie), aan kleine nucleaire reactoren, aan bedrijven die slimme netwerken ontwikkelen (zoals Siemens of Schneider Electric), of aan nichespelers die inzetten op waterstof, biobrandstoffen of geothermie.

Daarnaast kunnen grondstoffenfondsen of multithematische ETF’s soelaas bieden voor wie wil inzetten op energie zonder zich vast te pinnen op één subsegment. Ook klassieke olie- en grondstoffenbedrijven die zich volop heroriënteren op ‘transition fuels’ of hernieuwbare energie, kunnen aantrekkelijk zijn voor wie inzet op rendement én duurzaamheid.

Raadpleeg vóór u belegt de belangrijkste kenmerken en risico’s van financiële instrumenten.

Beleggen in energie?

• Log in op Keytradebank.be op uw laptop of desktop
• Klik bovenaan in het zoekvenster op Geavanceerd
• Zoek op de termen energy, oil, gas of de naam van het aandeel of tracker waarin u wil beleggen