Zeg maar vaarwel tegen obligaties?

Een nieuwe studie wijst uit dat u voor uw pensioen eigenlijk géén obligaties meer nodig hebt. Gewoon alles in aandelen houden, zelfs na uw pensioen, tot de dag dat u er niet meer bent ...

There Is No Alternative (TINA) lijkt even terug. Jaren geleden, toen de rente bijna nul procent bedroeg, leken aandelen de enige logische keuze voor beleggers. Een nieuwe studie gaat nog een stap verder: volgens de onderzoekers zou u ook op hogere leeftijd helemaal geen obligaties meer moeten bezitten. In plaats daarvan pleiten zij voor een portefeuille van uitsluitend aandelen – niet alleen tijdens de opbouwfase, maar ook na uw pensionering, tot aan uw overlijden (bron).

Hun aanbeveling? Hou een derde van uw vermogen in Amerikaanse aandelen en twee derde in aandelen van andere regio’s. Altijd. Op elke leeftijd.

Een historische analyse over ruim 130 jaar

De onderzoekers analyseerden aandelenrendementen en obligatierendementen uit 39 landen gedurende de periode 1890-2023. Hun centrale conclusie: obligaties zijn slechte diversificators omdat ze over lange perioden vaak synchroon met aandelen bewegen, terwijl ze tegelijk lage rendementen opleveren.

De cijfers spreken voor zich. Over de volledige steekproef leverden obligaties na inflatie gemiddeld slechts 0,95% rendement per jaar op. Dit staat in schril contrast met 7,74% voor Amerikaanse aandelen en 7,03% voor internationale aandelen. Dit grote verschil zet vraagtekens bij het klassieke advies om met de leeftijd minder aandelen en meer obligaties te houden.

Belgische pensioenen onder druk

Voor Belgische beleggers is dit onderzoek bijzonder relevant. Met een vergrijzende bevolking en toenemende druk op het pensioenstelsel, worden we steeds meer gedwongen zelf verantwoordelijkheid te nemen voor onze pensioenopbouw. De eerste pijler (wettelijk pensioen) en tweede pijler (o.a. groepsverzekering via werkgever) zijn vaak onvoldoende om een comfortabel pensioen te garanderen. De derde pijler – individueel pensioensparen en zelf beleggen – wordt steeds belangrijker. Bovendien leven we steeds langer. Daardoor blijft uw beleggingshorizon na uw pensioen verrassend lang; lang genoeg voor aandelen om hun rol als groeimotor te blijven spelen. Een té sterke afbouw naar obligaties kan dan net riskanter zijn, stippen de onderzoekers aan.

En dan is er nog successieplanning: voor veel mensen is hun vermogen niet alleen bedoeld voor hun eigen pensioen, maar ook voor de volgende generatie. In dat geval wordt uw tijdshorizon niet bepaald door uw eigen leeftijd, maar door die van uw kinderen of kleinkinderen. En dan spelen aandelen opnieuw hun sterke troef uit.

Waarom aandelen niet altijd winnen

Toch is het niet zo zwart-wit. Het probleem met het nieuwe onderzoek is dat het gebaseerd is op historische data – en het verleden is geen garantie voor de toekomst. De studie benadrukt ook dat al uw geld in aandelen stoppen allesbehalve risicoloos is. In eerder onderzoek bleek dat beleggers die een volledige aandelenportefeuille aanhielden in 12% van alle mogelijke 30-jarige perioden (vanaf 1841) minder rendement haalden dan de inflatie (bron).

Met andere woorden: in één op de acht gevallen verloren beleggers koopkracht, ondanks een beleggingshorizon van drie decennia. Aandelen zijn historisch gezien waarschijnlijk de best presterende beleggingscategorie, maar waarschijnlijkheid is niet hetzelfde als zekerheid.

De lifecycle strategie: niet perfect, wel logisch

De meeste financiële adviseurs hanteren nog de traditionele lifecycle strategie, waarbij het aandelenpercentage geleidelijk wordt afgebouwd naarmate u ouder wordt. Een veelgebruikte vuistregel is ‘90 minus uw leeftijd’ of ‘100 minus uw leeftijd’ voor het aandelenpercentage.

Deze strategie is gebaseerd op een eenvoudig principe: naarmate u minder tijd hebt om van een mogelijke marktcrash te herstellen, is het verstandiger om meer zekerheid in te bouwen. Als u nog inkomen uit werk hebt, kunt u schommelingen in uw beleggingen opvangen. Zodra u afhankelijk bent van uw vermogen voor uw levensonderhoud, wordt elke grote daling veel pijnlijker. Critici van de ‘100% aandelen’-strategie wijzen er ook op dat obligaties niet alleen dienen om rendement te behalen, maar ook om stabiliteit en gemoedsrust te bieden. In tijden van stress op de aandelenmarkten kunnen obligaties, in het bijzonder kwalitatieve staatsobligaties of inflatie gekoppelde obligaties, waardevol zijn als buffer.

Een bijkomende kanttekening is de huidige waardering van aandelen. Dit roept de vraag op: als aandelen nu relatief duur zijn, is dit dan het juiste moment om een 100% aandelenstrategie te omarmen?

100% aandelen of niet? Praktische richtlijnen

1. Ken uw risicotolerantie

Theoretisch klinkt een 100% aandelenstrategie misschien optimaal, maar praktisch is het een ander verhaal. Alleen beleggen in aandelen vereist stalen zenuwen. Als u tijdens een crisis de impuls hebt om in paniek te verkopen, is een volledige aandelenportefeuille niets voor u. Emotionele beslissingen zijn de grootste vijand van succesvol langetermijnbeleggen.

2. Kijk naar uw volledige pensioeninkomen

Als u uitzicht hebt op een solide wettelijk pensioen, een eigen woning hebt die is afbetaald en een mooie groepsverzekering opbouwde, dan kunt u met uw aanvullende beleggingen meer risico nemen. Als u daarentegen vooral afhankelijk bent van wat u zelf opbouwt, is voorzichtigheid geboden.

3. Hou voldoende spaarbuffer aan

Zelfs als u kiest voor een hoog aandelenpercentage, is het verstandig om een aanzienlijk deel in cash of conservatieve beleggingen aan te houden.

4. Spreiding is essentieel

Als u al kiest voor een hoog aandelenpercentage, zorg dan voor brede spreiding. Dat kan bijvoorbeeld door te beleggen in gediversifieerde ETF's in zowel ontwikkelde als opkomende markten.

5. Pas uw strategie aan bij veranderende omstandigheden

Als u tijdens uw pensioen merkt dat uw vermogen ruim voldoende is en u zelfs vermogen wil doorgeven aan de (klein)kinderen, dan is uw beleggingshorizon veel langer dan uw eigen leven. In dat geval kunt u meer risico blijven nemen. Omgekeerd, als de markten fors zijn gestegen en uw financiële doelen zijn behaald, kunt u overwegen om meer winst veilig te stellen.

Raadpleeg vóór u belegt de belangrijkste kenmerken en risico’s van financiële instrumenten.

Aan de slag met beleggen?

Ontdek uw mogelijkheden