Wie is de grootste ezel?

De malafide oplichter die goedgelovige jongeren aanzet tot het doorsluizen van geld via hun bankrekening? Of de naïeve, op snel geld beluste jongere die erop ingaat?

Feit is dat geldezels een groeiend maatschappelijk probleem vormen onder jongeren. Niet in het minst omdat oplichters/misdadigers al te makkelijk de juiste knoppen vinden om hen schaamteloos te misbruiken. Maar blijkbaar ook omdat jongeren wel heel graag de geldezel uithangen.

Geldezels? Wat zijn dat?

Een geldezel, ook wel ‘money mule’ genoemd, is iemand die zijn of haar bankrekening -bewust of onbewust- ter beschikking stelt aan iemand anders. Criminelen gebruiken deze techniek om hun oneerlijk verdiend geld wit te wassen.

Cybercriminelen verkrijgen immers op illegale wijze geld via onder andere phishing, online oplichting of hacks. Dat geld kunnen ze niet zomaar op hun eigen rekening storten, want dat is makkelijk traceerbaar. Daarom gebruiken ze geldezels die het geld op hun rekening laten storten en het vervolgens contant opnemen of doorstorten naar andere rekeningen.

In de meeste gevallen worden jongeren verleid of zelfs onder druk gezet om hun betaalkaart en de inloggegevens van hun bankapp af te staan in ruil voor een financiële beloning. Snel geld verdienen zonder daar ogenschijnlijk iets voor te moeten doen. Het hoeft geen betoog dat dat als muziek in de oren kan klinken. Maar dergelijke mooie liedjes duren niet lang. Al snel na het snelle geld komen de juridische en financiële gevolgen voor de jongere.

Niet enkel bij jongeren

Oplichters kiezen hun prooien vaak doelbewust. Zo gaan ze weloverwogen op zoek naar meer kwetsbare personen die vaak door omstandigheden geen direct klankbord hebben of voor wie extra geld nog belangrijker is zoals bijvoorbeeld mensen zonder vast inkomen of alleenstaanden. Het fenomeen van geldezels beperkt zich helemaal niet tot jongeren alleen. De belofte van makkelijk geldgewin maakt slachtoffers bij alle leeftijden.

Bescherming begint bij inzicht

In een wereld waarin digitale communicatie en online geldverkeer de norm zijn, is het vooral daar waar de criminaliteit toeneemt en waar ouders en kinderen zich moeten beschermen. Ouders spelen een cruciale rol in het voorkomen dat hun kind een ‘geldezel’ wordt. Actief in gesprek gaan met hun kinderen over dit onderwerp is een begin.

Want vaak weten jongeren niet precies wat de gevolgen zijn van hun al dan niet bereidwillige ‘medewerking’ aan oplichters. Of ze nu benaderd werden via sociale media, op straat of zelfs op school het makkelijk verdiende geld lijkt hen te verblinden. Volgens een onderzoek van Febelfin is 11% van de jongeren tussen 16 en 30 jaar bereid om hun bankgegevens uit te lenen in ruil voor geld. Dat is allesbehalve geruststellend en vraagt om bewustmaking van de gevolgen.

Wat zijn nu de gevolgen voor geldezels?

De jongere mag er zich dan niet van bewust zijn, meewerken aan oplichting heeft inderdaad consequenties.

• Juridisch: jongeren kunnen vervolgd worden voor medeplichtigheid aan witwassen of fraude met een strafblad als mogelijk gevolg
• Financieel: de slachtoffers moeten vergoed worden en dat kan mogelijks via de rekening van de jongere gebeuren.
• Praktisch: omdat de jongere wordt geregistreerd bij banken als fraudeur kunnen die besluiten om de rekening van de geldezel te sluiten of geen andere diensten zoals leningen meer te verstrekken.

Hoe kunnen ouders helpen?

• Toon interesse en ga het gesprek aan Praat regelmatig met uw kinderen over hun leven online. Probeer - met een open geest - een vertrouwensband op te bouwen. Pas dan gaan jongeren sneller geneigd zijn om hun problemen met u te delen.
• Bespreek de risico’s van snel geld Leg uit wat geldezels zijn. En druk uw kinderen op het hart dat ze hun bankgegevens, bankkaarten, pincodes, … nooit mogen uitlenen. Ook niet aan iemand die ze ‘kennen’.
• Monitor hun sociale media Houd hun volgers in de gaten en probeer te achterhalen met wie ze communiceren. Waarschuw hen voor ongekende volgers, voor ‘verdachte’ berichten of zogezegde buitenkansjes. Als het te mooi lijkt om waar te zijn, is het meestal niet waar.
• Meld wat u verdacht vindt Hebt u een vermoeden dat uw kind benaderd wordt of werd oplichters, meld dit dan bij de politie.