De perfide beurs

Mijn Mister Market Magazine vierde onlangs zijn vijfde verjaardag. Er is veel gebeurd sinds eind maart 2014. We maakten vele dolle dagen door, we maakten gebeurtenissen mee die we nooit eerder hadden meegemaakt. Trump in het Witte Huis, toe maar! Of die eindeloze gênante Brexit-saga. Al die nieuwe financiële fenomenen, van Alibaba over Uber tot Aramco: onwaarschijnlijk. Onwaarschijnlijker: de speculatietaks! Een centrumrechtse regering die gezinnen bewust hindert in hun onafhankelijk streven naar een redelijk rendement voor hun spaarcenten, allez zeg!

En toch is in onze wereld, die van de beurs, in wezen niets veranderd. De belegger van 2019 is de identieke tweeling van de belegger van 2014. En, ongetwijfeld, van die van 2024. Nog steeds weten we niet wat de toekomst brengen zal, en nog steeds kunnen we daar niet mee om. Aangezien de toekomst ook in de toekomst onvoorspelbaar zal zijn, en vermits de menselijke aard niet verandert, zal het spel van kopen en verkopen immer op een eendere manier verlopen.

De beleggersvragen zullen ook altijd eender blijven. De vraag die ik sinds de geboorte van mijn magazine periodiek in mijn mailbox krijg is van het genre: ‘wat gaat de beurs doen?’ Het draait om timing, altijd weer. De woordelijke invulling varieert wel, afhankelijk van de recentste beursprestaties. Eind vorig jaar ging het vooral om: ‘Zou ik niet beter alles verkopen?’ Enkele maanden en een mooi koersherstel later is het weer van: ‘Zou ik niet beter wachten met kopen?’

Mijn antwoord is al die jaren hetzelfde gebleven. Neen.

Dat antwoord moet ik dan uitwerken en verdedigen, want een simpel ‘neen’ aanvaardt men niet. Terecht. Ik ben immers professioneel met beleggen bezig, dus ik kan wel een concreter antwoord geven zeker? Vele anderen doen dat wel. De financiële pers, vooral enkele manische Amerikaanse nieuwszenders, zit volgepropt met beurskenners die bereid zijn precieze instructies te geven: koop dit, verkoop dat.

Ook al weten die televisiegoeroes het ook niet. Niemand weet of de koersen over twee maanden 20% lager of 20% hoger zullen noteren dan vandaag. Waarom dan wachten om te kopen? Waarom alles verkopen?

Zulke pogingen om de beurs te timen zijn altijd in uw nadeel. Blijf zitten, volg een betrouwbaar systeem, koop en verkoop individuele aandelen als vooraf bepaalde koersniveaus bereikt worden, maar stap vooral niet volledig uit en weer in aandelen. ‘De toegang van de beurs zou geen draaideur mogen zijn zoals in supermarkten’, zegt Zanna, onze huisbelegster bij Mister Market Magazine. ‘Maar een deur zonder klink aan de binnenkant. Eens binnen, altijd binnen.’

Zanna timet niet omdat ze weet dat ze niet kan timen. Jammer eigenlijk, want het instapniveau bepaalt in hoge mate de returns waarmee beleggers nadien kunnen pronken. Mocht ze dus kunnen timen, ze zou veel hogere returns halen dan haar jaargemiddelde van 12,2% over 22 jaar. Maar mocht ze denken dat ze kan timen, dan zou haar return ongetwijfeld veel veel lager zijn.

Gelukkig denkt ze niet dat ze het kan. Ook al zou zo’n feilloze kristallen bol verdomd handig zijn. Dan zou ze begin maart 2009 al haar spaarcenten in Belgische aandelen hebben gestoken. Was dat 10.000 euro? Dan is die 10.000 euro vandaag 31.262 euro waard (volgens de Belgium All Shares Return Index). Had ze diezelfde 10.000 euro amper zes maanden voordien in diezelfde aandelen belegd, dan had ze nu 16.756 euro. Met moeite de helft dus. En had ze precies twaalf jaar geleden, eind april 2007, haar 10.000 euro op de Brusselse beurs aan het werk gezet, dan zou dat pakketje vandaag 11.934 euro waard zijn.

Van 11.934 tot 31.262 euro. Dat zijn gigantische verschillen voor identieke aandelenpakketten die lang geleden, op tijdstippen die niet zo ver uit elkaar liggen (10 à 12 jaar terug) werden aangekocht.

Op welk van die data was de koophonger veruit het grootst, denkt u? Jawel: april 2007. En het laagst? U heeft weerom gelijk: maart 2009. Laat dit het ultiem bewijs zijn van de boosaardigheid van de beurs. Die valse sirene lokte op het hoogtepunt van 2007 de argeloze spaarder naar zich toe en joeg diezelfde spaarder op het dieptepunt van 2009 ver weg. We kochten gretig op de top en we verkochten angstig op de bodem. Geen wonder dat de beurs ook wordt omschreven als 'de tempel van de spijt'. Geen wonder ook dat de wijze professor Roland Van der Elst, ooit poneerde: 'De beurs is er niet voor u'.

Wie ook in het Witte Huis zit, welke ook de pestbelastingen zullen zijn die de komende Belgische regeringen nog gauwgauw zullen verzinnen, de boosaardigheid van de beurssirene is van alle tijden. Of het nu 1971 of 1999 of 2007 is: in dit soort jaren stroomt het meeste kleinebeleggersgeld naar de beurs, waarna jaren van beursmiserie beginnen. Of het nu 1981 of 2003 of 2009 is: in die periodes vluchten de meeste kleine beleggers gedegouteerd weg van de beurs, waarna een jarenlange beurshausse begint.

Zelfs op weekbasis blijken de beste in- en uitstapmomenten net niet degene die de beste lijken. Was 13 oktober 1987 een gunstig moment? Niets leek het tegendeel te suggereren. Velen kochten dus die dag. Een week nadien, 20 oktober 1987, waren alle aandelen gemiddeld 25% goedkoper en mochten we Zwarte Maandag toevoegen aan het lexicon van beurscrashes. Was die 20ste oktober van 1987 dan een gunstig moment? O ja, beslist. Zowat het gunstigste moment dat men zich kan inbeelden. Alleen leek dat niet zo die dag. Alles leek te suggereren dat alle beursgeld pijlsnel naar de haaien ging. Weinigen durfden te kopen.

Om maar te zeggen: timen is zinloos. Tracht uw instapmoment niet in te schatten op basis van het sentiment van het moment en de diarree van adviezen in gespecialiseerde kranten en tv-zenders. Wat kunt u dan wel doen?

Gespreid beleggen is een goed idee. Elke maand of elk kwartaal of zelfs elk jaar op hetzelfde tijdstip doet u voor een vast bedrag een aankoop. Ongeacht de sfeer van het moment. Laat u zich die dag niet afschrikken van 'de crash is nabij'-profetieën, laat u niet meeslepen door 'dit aandeel gaat geheid vertienvoudigen'-prognoses (of is het 'paragnoses'?). En houd vast aan dat vaste bedrag - of dat nu 50, 1.000 of 5.000 euro is. Op die manier zal u voor dat bedrag meer aandelen kopen als ze goedkoop zijn en minder als ze duur zijn. U tart die boosaardige beurssirene. U bent haar te slim af. Goed zo!

Pierre Huylenbroeck is auteur van Onsterfelijk beursadvies en Iedereen belegger. Hij is de uitgever van Mister Market Magazine, een tweewekelijks digitaal tijdschrift voor de leergierige belegger. Download gerust een gratis proefnummer.