What is the VIX and how can an investor benefit from it?

Hebben we een wilde rit in het vooruitzicht op de beurs? Of kunnen we rustig achterover leunen? Om dat te weten kijken beleggers vaak naar de VIX, ook wel bekend als de angstbarometer. Wat is het precies, hoe werkt het en wat kan een belegger ermee?

5 vragen en antwoorden over de VIX:

1. Wat is de VIX?

De Volatility Index of VIX is een graadmeter voor de verwachte volatiliteit op de beurs. Meer bepaald tracht de VIX de volatiliteit van de Amerikaanse sterindex S&P500 voor de komende 30 dagen te voorspellen.

De VIX staat bekend als ‘angstindex’ of ‘stressindex’. Beleggers gebruiken hem vooral als barometer om marktrisico’s in te schatten. Hoe hoger de waarde van de index, hoe turbulenter het beursklimaat.

Wat is volatiliteit?

Volatiliteit is de mate van beweeglijkheid van de koersen. Een aandeel dat bijvoorbeeld voortdurend tussen 10 en 100 euro jojoot is erg volatiel.

2. Hoe werkt de VIX?

Volatiliteit meten kan grofweg op twee manieren. De eerste methode baseert zich op historische koersprijzen en afwijkingen over een bepaalde periode. Anders gezegd: om de volatiliteit voor de komende X maanden te voorspellen, wordt een berekening gemaakt van de volatiliteit voor de afgelopen X maanden en wordt verwacht dat hetzelfde patroon zich doorzet.

De tweede methode steunt op een berekening op basis van de optieprijzen. Dit is ook de manier waarop de VIX vorm krijgt. Hoewel de berekening erg technisch is - hier vindt u alle formules - analyseert de VIX in realtime de verwachte volatiliteit van de S&P500 door te kijken hoe de prijzen van de call- en putopties zich tot elkaar verhouden.

Wanneer beleggers anticiperen op grote stijgingen of dalingen van de aandelenkoersen, kunnen ze het risico verminderen door opties te gebruiken om hun posities te 'hedgen'. Dat is een vorm van verzekering, waarbij een belegger een tegengestelde positie inneemt in een aandeel of index ten opzichte van degene die hij aanhoudt.

Een algemene stijging van de optieprijzen voor de S&P500 duidt op een verhoogde marktonzekerheid en een hogere verwachte volatiliteit. Hierdoor zal de VIX stijgen, wat een signaal geeft aan beleggers dat de marktvolatiliteit waarschijnlijk zal toenemen. Als beleggers zenuwachtig worden en bijvoorbeeld ter bescherming putopties op de S&P500 kopen, zal dat dus indirect een stijging van de VIX meebrengen.

Wat zijn opties?

Opties zijn afgeleide instrumenten die het recht geven om effecten (zoals aandelen of een aandelenindex), binnen een bepaalde periode tegen een vooraf vastgelegde prijs te kopen of te verkopen. Bij een calloptie heeft u het recht om de effecten tegen een bepaalde prijs te kopen. Bij een putoptie heeft het recht om de effecten tegen een bepaalde prijs te verkopen.

Kortom, de VIX probeert de variabiliteit van toekomstige marktbewegingen te voorspellen.

3. Wanneer staat de VIX hoog en wanneer laag?

VIX-waarden onder de 20 komen over het algemeen overeen met stabiele en ‘zorgeloze’ perioden in de markt. VIX-waarden boven de 30 wijzen op een grote verwachte volatiliteit en toegenomen onzekerheid bij beleggers.

Midden maart 2020 piekte de VIX boven de 82, en verbrak daarmee het vorige record van november 2008. Hoewel de VIX-niveaus heel hoog kunnen zijn in tijden van crisis worden extreme niveaus zelden lange tijd gehandhaafd.

De VIX wordt meestal op een schaal tussen 0 en 100 afgebeeld, maar kan wel degelijk boven de 100 uitstijgen.

4. Zijn er ook zulke barometers voor andere indexen?

Naast een volatiliteitsindex voor de S&P500 bestaan er ook voor andere grote indexen, valutaparen en grondstoffen volatiliteitsindexen. Voor de Euro Stoxx 50 is dit bijvoorbeeld de V2TX.

5. Wat kan een belegger ermee?

Rechtstreeks in de VIX beleggen kan niet. Dat komt onder meer omdat het korfje met opties waarop de VIX zich baseert steeds van samenstelling wisselt. Beleggers kunnen wel afgeleide producten op de VIX vinden. Dit zijn echter geen producten die men voor de lange termijn koopt, maar bijvoorbeeld wel om op korte termijn koersdalingen af te dekken. Sommige beleggers kopen deze producten ook louter om te speculeren. Deze producten zijn dan ook enkel geschikt voor beleggers die een heel hoog risico kunnen en willen nemen.

De VIX zou voor de doorsnee belegger vooral een interessante barometer kunnen zijn om beleggingsbeslissingen te nemen. Een stevige piek in de VIX kan een teken zijn dat beleggers samen naar de uitgang lopen. Forse koersdalingen kunnen dan een koopopportuniteit zijn, zoals al vaak tijdens hoge volatiliteitspieken is gebleken.