U erft een woning: wat als u de erfbelasting niet kan betalen?
Keytrade Bank
keytradebank.be
19 september 2024
3 minuten te lezen
Een woning erven van een familielid brengt niet alleen herinneringen met zich mee, maar ook een aanslagbiljet van de belastingdienst. En die kan soms erg hoog zijn. Zo hoog dat u die niet kan betalen. Wat dan?
Hoeveel erfbelasting betaalt u op een woning?
De hoogte van de erfbelasting hangt van verschillende factoren af:
- De waarde van de woning. De berekening gebeurt aan progressieve tarieven. Dat betekent dat u voor de eerste schijf het laagste tarief in de erfbelasting betaalt, op een volgende schijf een stuk meer, enzovoort. Gaat het bijvoorbeeld om een woning van uw ouders, dan betaalt u in Vlaanderen op de eerste schijf van 50.000 euro 3% erfbelasting. Op de volgende schijf tussen 50.000 en 250.000 euro betaalt u 9%. En op de schijf hoger dan 250.000 euro betaalt u dan 27%.
- Het gewest waar de overledene de laatste vijf jaar woonde. Als de overledene de laatste vijf jaar ook in een ander gewest woonde, wordt de belasting geheven door het gewest waar de overledene in die vijf jaar het langst woonde.
- Vlaams Gewest: in rechte lijn (kinderen, kleinkinderen, ouders en grootouders) en tussen partners (gehuwd of wettelijk samenwonend) bedragen de tarieven naargelang de belastingschijf 3 tot 27 procent. In Vlaanderen wordt de belasting afzonderlijk berekend op het roerende (geld, aandelen, juwelen…) en op het onroerende (vastgoed).
- Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Waals Gewest: in rechte lijn en tussen partners (gehuwd of wettelijk samenwonend) bedragen de tarieven naargelang de belastingschijf 3 tot 30 procent. Het roerende en onroerende deel wordt in deze gewesten niét afzonderlijk belast. Dat betekent dat alles samengeteld wordt om de erfbelasting te bepalen. Dit kan ertoe leiden dat u sneller in een hogere belastingschijf terechtkomt. Let wel: de tarieven kunnen in de toekomst wijzigen in Wallonië.
- Uw (familie)band met de overledene. Hoe nauwer de familieband, hoe lager de erfbelasting. De tarieven in rechte lijn zijn het laagst (zie boven). De tarieven tussen broers, zussen, ooms, tantes, … en derden liggen hoger en kunnen oplopen tot 55% (Vlaams Gewest) en 80% (Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Waals Gewest).
- Als u al de naakte eigendom had van de woning, en de overledene had het vruchtgebruik, dan betaalt u in regel geen erfbelasting. Dat is de reden waarom ouders soms vastgoed met hun kinderen aankopen: op die manier wordt de successiefactuur een stuk lichter.
- Per gewest gelden er ook vrijstellingen en verminderingen. Als langstlevende echtgenoot of wettelijk samenwonende betaalt u in alle gewesten géén erfbelasting op de gezinswoning (wel op ander vastgoed).
Wanneer krijgt u het aanslagbiljet?
Bij een overlijden in België moet u de aangifte van nalatenschap in regel binnen de vier maanden na het overlijden indienen bij de belastingdienst. Deze dienst maakt de concrete berekening en stuurt een aanslagbiljet. Dat duurt doorgaans enkele weken tot enkele maanden.
Wanneer moet u de erfbelasting betalen?
Wanneer u het aanslagbiljet ontving, heeft u twee maanden om de verschuldigde erfbelasting te betalen.
Wat als u de erfbelasting niet op tijd betaalt?
Als u dat niet doet, dan rekent de fiscus interesten aan. Die interesten beginnen al te lopen vanaf de eerste dag volgend op de maand van de uiterste betaaldatum. Stel dat u de uiterste betaaldatum 14 november is, dan beginnen de interesten dus te lopen vanaf 1 december. De interesten in het Vlaams Gewest bedragen 4%. In het Waals Gewest en Brussels Hoofdstedelijk Gewest bedragen ze 7%.
Stel, de overledene had zijn wettelijke verblijfplaats in het Vlaams Gewest. Voor de maanden dat u te laat bent betaalt u dan een deel van de 4% interesten. Stel dat u 3 maanden te laat betaalt, dan betaalt u 3/12de van 4%. In het geval de erfbelasting 50.000 euro bedraagt, dan zal u 500 euro interest betalen.
Goed om te weten: zelfs als u niet akkoord gaat met de erfbelasting omdat die volgens u niet juist is berekend, moet u er rekening mee houden dat de interesten toch blijven lopen. Daarom kan het beter zijn om de erfbelasting toch al onder voorbehoud te betalen om de interesten te voorkomen.
Mag u de aangifte en betaling wat ‘rekken’?
Een eerste oplossing is inderdaad om tijd te kopen. Als u de middelen nog niet heeft, dan wacht u best zo lang mogelijk met de aangifte van nalatenschap. Die moet u normaal binnen de vier maanden indienen, maar u kan dat natuurlijk kort tegen de deadline doen. Let wel: geeft u de aangifte van nalatenschap te laat aan, dan kunnen de tarieven van de erfbelasting verhoogd worden.
U kunt als erfgenaam, in geval van ernstige moeilijkheden, ook een verlenging aanvragen bij de belastingdienst waar u de aangifte moet indienen. U kan in Vlaanderen om een verlenging tot twee maanden vragen; die krijgt u standaard. Wil u nog meer tijd, dan moet u uw verzoek grondig motiveren. Ook in Brussel en Wallonië kan u om een verlenging vragen, mits die goed gemotiveerd is. Let wel: uitstel krijgt u niet zomaar cadeau. De fiscus zal de erfbelasting verhogen, afhankelijk van wanneer u de aangifte indient. Een andere manier om tijd te kopen is natuurlijk om de erfbelasting zo dicht mogelijk bij de vervaldatum te betalen. Maar let wel: de vervaldatum is altijd de datum waarop de betaling op de rekening van de belastingdienst moet staan. Betaal dus altijd een paar werkdagen op voorhand.
Kan u de woning verkopen nog voor u erfbelasting heeft betaald?
Jazeker. Als u de woning niet wenst te houden, kan u die te koop zetten. Met de verkoopopbrengst kan u dan de erfbelasting vereffenen. Dat is natuurlijk een proces dat ettelijke maanden in beslag kan nemen, zodat u alsnog een alternatief moet vinden om tijdig de erfbelasting te kunnen betalen. Als u een geërfde woning wil verkopen, dan moet u wel een akte van onroerende erfopvolging hebben. Die akte van onroerende erfopvolging kan u bekomen via een registratiekantoor of een notaris. Als de overledene een huwelijkscontract of testament heeft, moet dat via de notaris.
Kan u een afbetalingsplan vragen?
In Vlaanderen kan u geen uitstel van betaling krijgen, maar u kan onder bepaalde voorwaarden wel een afbetalingsplan aanvragen. Een afbetalingsplan is geen recht maar een gunstmaatregel. U moet dus bewijzen dat u in een moeilijke financiële situatie verkeert. Ook als u een afbetalingsplan krijgt, moet u nalatigheidsinteresten betalen. De verschuldigde intresten worden mee opgenomen in het afbetalingsplan. In Brussel en Wallonië kan u ook om een uitstel van betaling krijgen. U dient ook hier een gemotiveerd verzoek in te dienen. U kunt maximum 5 jaar uitstel krijgen vanaf de datum van het overlijden. Ook als u een uitstel van betaling krijgt, kunnen er nalatigheidsintresten aangerekend worden.
Is een lening een optie?
Ja, u kan ook bij een kredietverstrekker aankloppen voor een consumentenkrediet. Die kan u ook gebruiken om in afwachting van de verkoop de erfbelasting te betalen.
Wat als u de erfbelasting niet betaalt?
De fiscus zal de erfbelasting op een andere manier recupereren. Ze kan onder meer beslag leggen op uw loon of uw bankrekening en overgaan tot een gedwongen verkoop van de woning.
Wat als u de woning samen met uw zus en/of broer erft?
Elke erfgenaam moet de belasting betalen op het deel dat zij of hij erft, niet op wat de broer of zus erft. Uw broer of zus kan immers meer of minder erven, bijvoorbeeld omdat dit zo geregeld werd in een testament. De erfbelasting is dus een persoonlijke schuld en verantwoordelijkheid, geen gezamenlijke. De fiscus kan wel een deel van de opbrengst van een verkocht huis opeisen om de nog verschuldigde erfbelasting te recupereren. Als u keurig uw erfbelasting heeft betaald, en uw broer of zus niet, dan kan dat verrekend worden met het erfdeel van uw broer of zus zodat die dus later bij de verkoop van de woning minder ontvangt.
Andere artikels die u mogelijk interesseren
Kopen op een top = top!
Handleiding: zoveel spaargeld heeft u nodig
5 fouten die beleggers maken tijdens volatiele markten
Zou u dit nieuw product aanschaffen?
Fiscaal voordelig bijklussen: wat mag en wat niet (meer)?
Wie is wie bij Keytrade Bank? Wie hebt u aan de lijn?
Wie is wie: op bezoek bij IT
Lenen voor een energiebesparende renovatie: welke mogelijkheden?
House flipping: is het sop de kolen waard?
Basisrente en getrouwheidspremie: wat zegt uw spaargedrag?
(Klein)kinderen helpen bij de aankoop van een woning: welke mogelijkheden?
Waarom een hoog dividendrendement een vergiftigd geschenk kan zijn
3 manieren om te beleggen als u weinig tijd heeft
Opgepast voor fraude met vacatures
Is het tijd om opnieuw in Chinese aandelen te beleggen?
Hoe kiest u een beleggingsfonds voor uw kind?
Veilig online bankieren: hoe beschermt u uw financiën?
Terug naar ultralage rente? Waarschijnlijk niet …
Waarom pensioenplanning extra belangrijk is voor vrouwen
Waarom de S&P 500 (g)een probleem heeft
Robotica: van sciencefiction naar science
Zijn geldmarktfondsen een interessante belegging?
Is dit hét moment om in obligaties te beleggen?
Records op de beurzen: wat te doen bij hoogtevrees?
Al eens aan beleggen gedacht voor uw kinderen?
Zelf een testament schrijven? Vermijd deze 10 fouten
Hoe leert u uw kind sparen? 12 tips
Oplichting bij online dating: tips om u te beschermen
Welk type belegger bent u? Doe de test
Hoe beleggen in ruimtevaart?
7 tips om veilig online te shoppen
5 mythes over duurzaam beleggen
Hoe beleggen in vergrijzing?
6 redenen waarom het ook nog in 2024 loont om zonnepanelen te installeren
Hoe beïnvloeden verkiezingen de beurs?
8 vragen en antwoorden over holdings
Een woning kopen om te verhuren: een slimme investering?
Nigeria: een nieuwe hotspot voor avontuurlijke beleggers?
Terugblik op 2023
Beleggen in groeilanden: zijn beleggingsfondsen een slimmere koop dan trackers?
Wees alert, want er loert gevaar
Gaat AI menselijke beleggingsadviseurs vervangen?
De voor- en nadelen van contactloos betalen
Zo beschermt u zich tegen fraude met QR-codes
Goed positiespel is belangrijk!
Is India het nieuwe China?
Welke sectoren overwegen na de laatste renteverhoging?
Padel vindt in Keytrade Bank een nieuwe dubbelpartner
Trouwen, samenwonen of LAT-relatie: de impact op schenken en erven
8 tijdloze regels voor beleggers
World Cleanup Day
Vergeet niet uw digitale nalatenschap te regelen
Hoe navigeren door een relatie met ongelijke inkomens?
Conflicten over geldzaken vermijden en aanpakken: een handleiding
Een bankrekening samen? Apart? Of samen én apart?
Nieuwe voordelen voor wie een gezinswoning koopt
Wat is het verschil tussen een tracker en een fonds?
Vergeet uw EPC niet bij uw kredietaanvraag
6 zaken die u moet weten over uw kredietkaart bij Keytrade Bank
Ook zin in een prachtige Keytrade Bank Nature Trail?
Vastgoed kopen met uw aanvullend pensioen (ook al bent u nog niet op pensioen)
Wie is wie bij Keytrade Bank? De wereld van Data
Registratierechten. Op welke kosten moet u rekenen?
Zet een strakker monetair beleid een rem op de beurshausse?
Hoe schenken of nalaten aan een goed doel?
Zo dicht mogelijk bij alle werknemers! Who’s who: Human Resources
Amerikaanse beursrush en Reddit-beleggers verleiden ook Belgische traders
Bibberen op de beurs? Kijk naar het 200-daagsgemiddelde
Ook zin in een prachtige Keytrade Bank Nature Trail?
Corona of niet: waarom groen beleggen even relevant blijft
Impact investing: duurzaam beleggen met ’n extraatje
Duurzaam beleggen: wat, waarom en hoe?
Hoe kunt u een beleggingsportefeuille inflatiebestendig maken?
Hoeveel mag u bijverdienen als gepensioneerde?
078 170 170 CARD STOP heeft een nieuw nummer!
Dit weet de fiscus over uw geld
Beleggen in dividendaandelen: waarop letten?
Een hekel aan budgetteren? Dit is uw handleiding om te budgetteren
Geen groepsverzekering? Dit zijn de alternatieven
Kunnen landen failliet gaan?
Fiscale plafonds inkomstenjaren 2020-2023
Welke beleggingsstijl en welke regio’s gedijen bij een nieuwe rentestijging?
Welke aandelen schitteren bij een nieuwe rentestijging?
10 zaken die u op één dag kan doen om uw financiële gezondheid te verbeteren
Oost, west, cohousing best?
Baby op komst? Zorg dat u er ook financieel klaar voor bent
Uw geld beschermen bij een echtscheiding: een handleiding
Uw kleinkinderen betrekken bij uw vermogensplanning: 8 vragen en antwoorden
Toenemende schulden: is dat een probleem?
Hoe veilig is contactloos betalen?
Fondsen en trackers: kiest u voor kapitalisatie of distributie?
Mijn beleggingen in balans brengen: hoe doe ik dat?
CARD STOP heeft een nieuw nummer! Bel 078 170 170
Over nalatenschap praten: een handleiding
Beurs versus bakstenen: 1-0
Is cash straks uitgeteld?
Tweedehands koopje online gespot? Toch even lezen
Steek eens een megatrend in uw portefeuille
De luie marathonbelegger
De handigste financiële apps (én ze zijn gratis)
Belegt u met die tracker op een wereldindex wel echt wereldwijd?
Naar een nieuwe eindejaarsrally op de beurzen?
Coronablog Geert Van Herck: Paniek bereikt extreme niveaus … zoveelste episode
Nieuw samengesteld gezin: gemeenschappelijke spaarpot of elk apart?
Tips van een expert: zo steelt niemand uw wachtwoorden
Coronablog Geert Van Herck: S&P 500 geeft een positief trendsignaal!
Hoeveel pensioen krijgt u later?
Hoe omgaan met financiële stress?
Schenken vs erven: wat is fiscaal het meest interessant?
Auto inruilen voor fiets: hoeveel geld spaart u uit?
Schrik voor het Ferrari- en hangmatsyndroom? Zo kunt u schenken én controle behouden
Zijn trackers de nieuwste zeepbel op de financiële markten?
Gaat u voor goud? Goud lijkt er opnieuw voor te gaan.