Goedkoop aandeel? 10 signalen die wijzen op een ‘value trap’

Als u in individuele aandelen belegt, dan is het kiezen van de ‘juiste’ aandelen geen makkie. Er zijn verschillende strategieën mogelijk. Tegendraads beleggen door precies die aandelen te kopen die ‘iedereen’ aan het dumpen is. Trendbeleggen door proberen mee te surfen op de opwaartse en neerwaartse (technische) trends van een aandeel. Of waardebeleggen door proberen ondergewaardeerde aandelen aan braderieprijzen te kopen. Vooral waardebeleggen is een populaire strategie bij stock pickers. Het gaat er dan simpel gezegd om die aandelen te selecteren die lager noteren dan hun boekwaarde of intrinsieke waarde (een aandeel kopen alleen omdat de koers is gezakt, is nooit een goed idee). Vervolgens dient u te wachten tot ‘iedereen’ inziet dat het aandeel ondergewaardeerd is. Dat kan goed aflopen. Maar ook minder goed, als het geen ondergewaardeerd aandeel blijkt, maar een ‘value trap’. 

Hier zijn enkele signalen die u kunnen helpen een value trap te herkennen:

1. Ondermaatse prestaties tegenover sectorgenoten

Een aandeel analyseert u best nooit op zichzelf. Vergelijk altijd de prestaties met die van zijn sectorgenoten. Als het bedrijf op de top van zijn cyclus zit, maar nog steeds minder groei laat zien in vergelijking met sectorgenoten, dan kan er wat aan de hand zijn.

2. Sterke afhankelijkheid van beperkt aantal producten of economische omstandigheden

Hier bestaat de value trap erin dat de winsten van de onderneming al een poos uitzonderlijk hoog zijn, en u verkeerdelijk inprijst dat het huidige winstniveau houdbaar blijft op lange termijn. Wanneer de economische omstandigheden veranderen of een belangrijk product uit de gratie valt, zullen zowel de winst als de waardering van het bedrijf dalen, wat tot een aanzienlijke daling van de aandelenkoers zal leiden. Een vraag die u zich bijvoorbeeld in deze context kan stellen is: zal het bedrijf nog evenveel winst maken als er geen coronacrisis meer is?

3. Lonen management blijven hoog

Alle bedrijven gaan door ups en downs. Gewoonlijk zou een daling van de aandelenkoers of van de winst op de middellange termijn echter ook moeten betekenen dat de loonkosten van het management dalen of dat er ‘ingegrepen’ wordt. Dat wijst namelijk op een verantwoordelijk en alert managementteam. Als de winsten van het bedrijf al lang in het slop zitten, maar er ‘beweegt’ nauwelijks iets bij de leiding van het bedrijf, dan kan dat een alarmsignaal zijn.

4. Voortdurend dalend marktaandeel

Het marktaandeel van een bedrijf is een indicator van hoe het bedrijf het doet ten opzichte van zijn concurrenten. Als het bedrijf constant marktaandeel verliest, dan is er een grote kans dat het een value trap is. Gewoonlijk gaat een stijgend marktaandeel gepaard met een stijgende aandelenprijs en vice versa.

5. Inefficiënte kapitaalallocatie

Een bedrijf beschikt over een stevige free cash flow, maar slaagt er niet in het kapitaal efficiënt toe te wijzen om de business te stimuleren? Ook dat kan een value trap zijn. Als u alleen kijkt naar de free cash flow en die vergelijkt met sectorgenoten, dan kan u zich mispakken. Zorg er dus voor dat u ook de efficiëntie van de kapitaalallocatie bekijkt om te beoordelen of de onderneming het aandeelhouderskapitaal optimaal benut. Dat kan aan de hand van  de ‘return on equity’ ratio. Ook de ‘return on assets’ ratio kan u iets vertellen over hoe de onderneming haar totale activa beheert.

6. Schuldenbergen

Als een bedrijf schulden heeft die een veelvoud van de jaarlijkse omzet bedragen, dan dreigt u aan te kijken tegen een enorme value trap. De eenvoudigste manier om dit vast te stellen is door de ‘debt to equity’ ratio te berekenen.

7. Willen maar niet kunnen, mogen of durven

Een bedrijf dat het minder doet, zal zich normaal gezien willen herpakken. U kan echter in een value trap sukkelen, als het management dat wel ‘wil’ maar niet ‘kan’. Denk bijvoorbeeld aan ijzersterke vakbonden die veranderingen afblokken, of de inmenging van een overheid. Wees ook alert voor het management. Als die er allemaal hetzelfde uitzien en dezelfde mening hebben, is de kans op verandering kleiner. Ook de afwezigheid van activistische beleggers kan een teken zijn dat er op weinig verandering gehoopt wordt.

8. Het halo-effect

Tim Cook, Jeff Bezos of Elon Musk komen aan het hoofd van General Electric? De aanwezigheid van een succesvol of gerespecteerd managementteam kan ertoe leiden dat beleggers blind zijn voor de uitdagingen waarmee een bedrijf wordt geconfronteerd. In plaats van zich te concentreren op de fundamenten van een onderneming, kunnen beleggers een vals gevoel van veiligheid krijgen door te geloven dat het management weet wat het doet en de zaken wel zal regelen. Of dat, als vooraanstaande investeerders aandelen in het bedrijf hebben gekocht, de risico's daarom wel kleiner moeten zijn dan ze lijken.

9. Enkel in de achteruitspiegel kijken, en niet door de voorruit

Wanneer waardebeleggers kijken naar de winst die een bedrijf zou moeten maken, hebben ze de neiging om naar het verleden te kijken in plaats van de toekomst. Hoewel dat inderdaad een leidraad kan zijn voor toekomstige winsten, kunnen ze ook een vals gevoel van zekerheid geven. Het is dus belangrijk om niet zelfgenoegzaam te zijn en oog te hebben voor de potentiële Kodaks van morgen.

10. Vage visie

Een vage visie vol mooie woorden, doelstellingen die niet gehaald worden, plannen die voortdurend bijgestuurd worden, … zijn vaak een teken aan de wand dat u met een value trap te maken heeft. Een management dat weinig belooft en veel doet, is beter dan een management dat veel belooft en weinig doet.